Verhalen van Schokland - De lotgevallen van een eilandbevolking

Bruno Klappe:
Verhalen van Schokland - De lotgevallen van een eilandbevolking

Aantal pagina's: 246.
ISBN 9789491439179
Uitgever: Eigenboekuitgeven.com
Jaar van uitgave: 2013.
Prijs: € 25,95
Het boek is te bestellen bij de uitgever.

Tekst op de achterkant van het boek "Verhalen van Schokland":

Het in 1859 ontruimde eiland Schokland, thans ingesloten door het akkerland van de
Noordoostpolder, spreekt nog altijd tot de verbeelding.
Bruno Klappe (geboren in 1951 in Kampen) verdiept zich al jaren in de geschiedenis van de
bewoners van dit afgelegen oord in de voormalige Zuiderzee.
In Verhalen van Schokland - De lotgevallen van een eilandbevolking vindt u een selectie uit
de vele artikelen die hij over Schokland en de Schokkers schreef. Verhalen over de visserij en de gevaren van de zee, over stormen en overstromingen die het eiland teisterden. Verhalen over Schokkers die tot hun dood opgesloten werden omdat ze een paar centen bijeen gebedeld hadden. Verhalen over een doorgedraaide dokterszoon, een bestolen veldwachter en een eigengereide vroedvrouw. Verhalen over bruiloften en begrafenissen, over vreugde en verdriet.
Door de schrijver wordt een gevarieerd beeld geschetst van het leven van de Schokkers, een leven dat niet altijd even gemakkelijk was, en juist daarom van belang om vast te leggen in "Verhalen van Schokland".

Alle verhalen zijn geheel herziene versies van artikelen die eerder door Bruno Klappe gepubliceerd werden in Het Schokker Erf.

​

Boekbespreking door Harrie Scholtmeijer in "Rondom Schokland", het verenigingsorgaan van de Vrienden van Schokland:

In maart verscheen deze bundel met artikelen van Bruno Klappe, al ruim 25 jaar redacteur van Het Schokker Erf – Historie (er verschijnt ook een Schokker Erf – Nieuws), tijdschrift van
onze zustervereniging de Schokkervereniging.
In zijn voorwoord schrijft Klappe hoe hij met zijn ouders op 14 september 1984 naar
Schokland trok, voor de presentatie van de herdruk van P.J. Boumans "Het verlaten eiland". De familie Klappe was niet de enige, in totaal kwamen er zo’n 300 mensen op de presentatie af, en dat deed vader Klappe (Ab Klappe, 1922-2004) samen met Henk Toeter (1928-1994) besluiten de Schokkervereniging op te richten: een vereniging voor mensen met interesse in Schokland.

Of Klappe en Toeter niet op de hoogte waren van het feit dat er al zo’n vereniging
bestond, of dat ze zich er om wat voor reden ook niet thuis voelden, doet niet ter zake: sinds 5 oktober 1985 is er naast de vereniging Vrienden van Schokland (die toen nog niet zo heetten) ook een Schokkervereniging.

Die vereniging kreeg ook een eigen tijdschrift, Bruno Klappe werd in 1987 redacteur, en schreef met grote regelmaat bijdragen voor dat tijdschrift.
Een groot aantal van die bijdragen is, al dan niet omgewerkt, aangevuld en/of uitgebreid,
opgenomen in deze bundel "Verhalen van Schokland". Dat zijn dus niet, zoals men misschien verwachten zou, alleen (volks)verhalen: er zit bijvoorbeeld ook een bijdrage in over Schokkers die in de Kamper burgerboeken voorkomen. En ze zijn ook niet zozeer van
Schokland, als wel over Schokland, of over de Schokkers. Zelfs het verhaal "Diefstal te
Blokzijl" gaat over inwoners van Schokland, die die diefstal gepleegd hebben.
Ook in de bijdrage "Verging Nagele in 1308?" komen Schokker vissers voor, maar wel in een
bescheiden rol. Hierin worden verder wel enkele echte volksverhalen opgevoerd, maar het
geheel is gerelateerd aan een duidelijke onderzoeksvraag, naar het einde van (het eiland)
Nagele.

De meeste andere artikelen kennen zo’n onderzoeksvraag niet. Meestal is het een verslag van wat de auteur tegengekomen is bij zijn bezoeken aan de archieven. Dat levert boeiende lectuur op, ook omdat Klappe het droge archiefmateriaal op aansprekende wijze
weet om te zetten (en dan is de term verhalen toch wel op z’n plaats). Al met al levert dat toch een aardig doorkijkje op in het wel en wee van een eilandbevolking, Klappes voorzaten, en daar was het Klappe en de Schokkervereniging ook om te doen.
Boeken die in eigen beheer worden uitgegeven hebben of hadden nogal eens de kwaal dat de redactionele afwerking of de vormgeving ondermaats was, waardoor het in feite niet meer was dan een vermenigvuldiging van wat de schrijver aan tekst aangeleverd had. Daar heeft dit boek geen last van. Taal- en spelfouten ben ik niet tegengekomen, en het boek is rijk geïllustreerd, met afbeeldingen die goed zijn overgekomen. De talrijke noten zijn achterin opgenomen.
Wat ik miste, is een verantwoording van de jaargang en het nummer van Het Schokker Erf
waarin het artikel oorspronkelijk is verschenen. Bij een heruitgave van eerder verschenen
werk is dat niet ongebruikelijk, en zeker wanneer er wijzigingen zijn opgetreden is het goed te weten waar het oorspronkelijke werk stond. Dat kan dan ook bij verwijzingen gebruikt
worden. Evenmin heb ik een zekere systematiek in de ordening van de verhalen kunnen
aantreffen. Dat doet vermoeden dat de verhalen in volgorde van verschijning zijn afgedrukt,
maar met dit boek alleen is dat niet te controleren. Soms lijkt er wel een zekere thematiek; zo wordt het al genoemde verhaal over de ondergang van Nagele gevolgd door een opsomming van de grootste stormen die de Zuiderzee teisterden.
Ook bij de bijdragen "De voornamen van de Schokkers" en "Het register van naamsaanneming uit 1811" lijkt er wel iets van een ordening, maar dat kan ook gekomen zijn omdat het ene onderzoek het andere uitlokte. Als je de frequentie van de voornamen weet, wil je ook wel uitzoeken hoe het met de achternamen zit.

Qua thematiek had ook "Schokkers in de Kamper burgerboeken" en "Een vreemde naamsverwisseling" hier mooi bij aangesloten, maar die staan elders in de bundel. Een gebrek aan systematiek in de ordening had overigens ondervangen kunnen worden door een trefwoordenregister (dan had je onder ‘namen’ alles gevonden), maar juist dat ontbreekt helaas.
Verder is het boek een aanrader, zeker voor de Vrienden van Schokland, die twee tijdschriften over Schokland wel wat veel van het goede vinden, en dus nooit de artikelen van Klappe in Het Schokker Erf hebben kunnen lezen.
Blijft de vraag of er in 1985 niet een grote versnippering van aandacht, tijd en energie met
betrekking tot Schokland heeft plaatsgevonden. De artikelen hadden in De Vriendenkring (zo heette ons blad toen) zeker niet misstaan.

 

Terug naar Boeken.